‘Bedankt’, zongen ze al in de preselectie, maar de echte bekroning volgde pas in de finale. Het Gentse Maria Iskariot won uiteindelijk de 24ste editie van Humo’s Rock Rally, en dat ging gepaard met een hoop chaos en Nederlandstalige punk. ‘Natuurlijk ben ik beïnvloed door Luc De Vos’, zegt frontvrouw Helena Cazaerck. ‘In Gent is hij een fenomeen.’
enola: Is de overwinning al een beetje ingedaald?
Helena Cazaerck (zang/gitaar): “Amper, want het zijn twee intense weken geweest. We kregen meteen veel op onze boterham. Veel interviews vooral, maar ook de opname van een videosessie, er stonden ook nog drie optredens gepland, … En ondertussen liet ook iedereen, familie, vrienden en oude kennissen die we al tijden niet meer hadden gezien, van zich horen om ons te feliciteren. Het was druk, maar fijn. We kunnen ons alleen maar nederig voelen dat we nu op een lijst staan tussen allemaal grote namen.”
“We hadden die overwinning helemaal niet zien aankomen. We hoopten gewoon op een derde plaats, maar zelfs dan was de concurrentie zo groot, en wij hadden ons geprofileerd als de onnozele bende van de Rock Rally. Publieksprijs, daar hoopten we dus een beetje op, maar goud? Dat ging onze verwachtingen te boven. Vandaar ook de nogal uitzinnige reactie toen dat werd aangekondigd.”
enola: Waarom moest die profilering?
Cazaerck: “Dat moést niet, dat ging gewoon vanzelf. Op een bepaald moment namen we een lichtreclame van Humo in gijzeling, en maakten een video om te eisen dat ze vanaf de volgende editie de deelnemers beter zouden behandelen, dat de jury diverser moest zijn, en ga zo maar door. Blijkbaar raakten we daar een gevoelige snaar mee in de muzikantenwereld, want dat is meteen erg rondgegaan. Helemaal serieus bedoelden we dat niet, maar het was wel een goeie manier om een paar dingen aan te brengen.”
enola: Had je achteraf het gevoel dat je wat te veel bent doorgeschoten in die gekkigheid? In Humo leek je wat spijt te hebben van jullie ‘oversekste’ imago.
Cazaerck: “Spijt is niet echt het woord, maar het is wel Humo die dat beeld gecreëerd heeft. Loeke zegt één keer dat ik de beste vingeraar van Brugge ben, en zij halen dat in elk artikel over ons opnieuw boven. Ik had nochtans gevraagd de laatste keer om een grapje van mij daarover te schrappen, maar het werd verdorie nog de titel ook ‘dat ik nog nooit gevingerd had in Brugge’. Tja, dan word je een gimmick. Clickbait. Maar goed, ik kan me daar wel bij neerleggen. Dat is hoe ze werken.”
enola: De vrijdag voor jullie overwinning kwam – goed getimed – jullie debuut-EP En/en uit. Maar eigenlijk is die op een bepaalde manier al twee jaar oud?
Cazaerck: “Ja. Ik ben destijds op mijn eentje liedjes beginnen schrijven, en door een of ander magisch, bijzonder proces zijn we nu hier beland. Eigenlijk snap ik het niet zo goed wat er allemaal op mijn pad is gekomen. Aanvankelijk speelde ik met wat vrienden in een bandje, maar toen COVID toesloeg, viel dat uit elkaar. Eén kreeg een kind en kon niet meer meespelen, en alles bloedde wat dood. Ik liet het echter niet los, en ging na de lockdowns dus op zoek naar andere mensen. En zo werden we het Maria Iskariot dat we nu zijn. We spelen ondertussen al een tijdje samen, wonen samen in één huis waar we voortdurend samen creëren, …”
enola: Waarom heet de EP En/en?
Cazaerck: “Tijdens mijn studies filosofie heb ik het boek Of/of van Kierkegaard leren kennen, en dat heeft me heel erg geraakt in waar ik toen zelf zat in mijn zoektocht naar het goede leven. Eigenlijk is het een bundeling van verhalen, waaronder een over een man die in een bureaumeubel ontdekt dat er drie manieren van leven zijn. Er is de estheet, die van het ene gevoel naar het andere springt. De tweede kiest voor de rede om zijn geluk te vinden. En dan is er de derde benadering, waarbij je de sprong maakt naar geloof, die stelt dat je dan pas echt volledig in het reine met jezelf kunt zijn. Uiteindelijk is de boodschap vooral dat er geen juiste manier is. Want er is geen uitweg uit je gevoelens, dus de contradictie blijft. Ik kwam tot de conclusie dat ik graag beide levenswijzen in mij wil laten leven, om zo een geluksgevoel te vinden. Ik wilde tegenstelling toelaten, door veel soorten persoonlijkheden in mezelf te laten huizen.”
enola: Ben je een twijfelaar?
Cazaerck: “Dat weet ik niet. Ik ben eerder vastberaden in de dingen die ik doe; ik werk mijn projecten graag af. Maar het klopt dat ik al veel heb gedaan op mijn negenentwintigste. Een zoeker? Misschien is het eerder dat ik zin voor avontuur heb, een kinderlijke nieuwsgierigheid: ik wil het allemaal beleefd hebben, alles gedaan hebben. En dat kan natuurlijk niet, maar tegenwoordig slaag ik er toch in om een soort van selectie te maken. Want je merkt natuurlijk dat hoe meer je in een ding doorgroeit, hoe minder tijd overblijft voor iets anders. Ik heb nooit genoeg tijd om alles te doen wat ik wil, mijn dagen zijn altijd te kort.”
enola: Wat je ooit samenvatte als ’telkens dat ik het heb gehad met mezelf, vlucht ik weg van die persoon door iets nieuws te ondernemen’. Bestaat de kans dus dat je ooit wegvlucht van Maria Iskariot?
Cazaerck: “Dat weet ik niet. Ik zie mij die band niet snel beu worden. Ik voel me namelijk heel goed bij die groep. Ik ben er thuisgekomen. We zijn heel verschillende persoonlijkheden die elkaar op een of andere manier gewoon laten bestaan en versterken. Zo’n vriendschap is bijzonder. Ik kan natuurlijk niet in de toekomst kijken, maar hoe het er nu naar uitziet kan het voor mij lang doorgaan.”
enola: Het is de ‘pixie-punk-maffiafamilie waar ik altijd van droomde’, zei je ooit.
Cazaerck: “Met dat beeld wilde ik vooral het schematische beeld van punkers die veel drinken en niets doen doorbreken. Ik zou daar niet in kunnen aarden. Onze punk is dat we doen wat we willen, het rauwe laten bestaan. Het is een levenshouding eerder dan het clichématige van hanenkammen en gescheurde jeansjasjes. Dat is ook cool, hoor, maar daarmee identificeren we ons niet. Ook daar weer die ‘en/en’-gedachte; we laten ook het kinderlijke en het frivole toe.”
enola: ‘Gegeven is gegeven, Sam’, zing je. Wat wilde hij terug?
Cazaerck: (lacht) “Dat is niet zo letterlijk te nemen. Dat nummer gaat niet over een persoon, maar iets veel conceptuelers. Het gaat om iemand die niet in staat is het verleden de rug toe te keren, die altijd blijft terugkeren naar wat is gebeurd en daardoor in cirkels blijft draaien. Specifieker kan ik het niet uitleggen.”
enola: Jouw teksten worden vaak met die van Luc De Vos vergeleken. Betekent die nog iets voor iemand van jouw generatie?
Cazaerck: “Natuurlijk! Luc De Vos was een fenomeen in Gent. Ik heb oneindig veel keren naar zijn platen geluisterd, heb hem vele malen live gezien. Sandra, zijn weduwe, was aanwezig op onze releaseshow in de Charlatan. Ze had tranen in haar ogen nadat we Gorki’s “Dat vind ik lekker” coverden. We hebben dat ook gespeeld in onze overwinningsset op de Rock Rally, maar ik denk dat weinig mensen het herkend hebben. Het is dan ook een eerder obscuur nummer van hen. Dat brachten we liever dan een van de songs die iedereen al kent.”
enola: Net als De Vos zaliger speel je graag met religieuze verwijzingen.
Cazaerck: “Mijn lagere school was een katholieke school, waar we elke dag moesten bidden. En ’s avonds moest ik al eens de Bijbel overschrijven als straf. Ergens is dat dus blijven hangen, meer dan ik zelf doorhad. Een vriend van me heeft me daar eens op gewezen: ‘Jij met je religieuze termen altijd, waarom doe je dat?’ Maar die woorden hebben voor mij een bepaalde magie, waardoor ik het leuk vind om ze te gebruiken. Ik vind dat ze op een of andere manier onze existentie vatten.”
enola: Waarom ben je eigenlijk filosofie gaan studeren?
Cazaerck: “Na mijn studies journalistiek kreeg ik het moeilijk met de objectiviteit die van me gevraagd werd. Ik vond dat onmogelijk. Je kunt er wel naar streven, maar het blijft toch een verhaal dat je aan het creëren bent. Ik wilde dieper ingaan op onze perceptie van de werkelijkheid, er meer filosofische vragen bij stellen. Dat was weer dat onderzoekende in mij. Ik had eigenlijk gehoopt om er antwoorden te vinden, maar dat was natuurlijk niet zo.”
“Dat is geen teleurstelling. Ik denk dat de vragen altijd interessanter zijn dan de antwoorden. Het was een intense periode, met veel alleen zijn, veel lezen. Dat heeft me wel gevormd, denk ik. Ik ben daardoor veel breder gaan kijken dan vroeger. Het gaf me ook een ingang om verder te blijven lezen. Want ik beheers die taal nu wel, dat hele geconcentreerde jargon. Eigenlijk zou ik het iedereen aanraden, om filosofie te studeren, maar aan de andere kant is het ook wel heel erg destabiliserend. Het kan wel wat identiteitscrisis veroorzaken.”
enola: Heeft het je meer verzoend dan met die onmogelijkheid tot objectiviteit als journalist?
Cazaerck: “Misschien wel. Voor mijn masterproef heb ik uiteindelijk schoonheid onderzocht. Toen is voor mij wel duidelijk geworden dat de persoonlijke vrijheid voor mij ligt in de creatie. En die is niet gebonden aan zo’n norm van objectiviteit. Ik schrijf heel graag, en het was bijzonder om voor De Standaard naar Oekraïne te trekken, als observator. Daar schiep ik dan verhalen uit. De teksten die ik toen heb geschreven waren ook niet zuiver journalistiek. Ik ben blij dat ik die kans heb gekregen, want dat heeft me veel geholpen om mezelf op een artistieke manier te ontplooien. Ik heb eruit geleerd dat ik veel meer voldoening heb als niemand verwacht dat iets honderd procent de waarheid is. Waarmee ik niet zeg dat wat ik schreef niet juist was, maar het was op een verhalende manier, vertrok vanuit mijn observatie.”
enola: En nu? Wat zijn de plannen nog met Maria Iskariot?
Cazaerck: “We werken aan een full album. We hadden eigenlijk gehoopt om dat in de herfstvakantie op te nemen, maar het is daar echt te druk voor geworden. We hebben drie optredens per week, dus er is weinig ruimte voor. We gaan die plaat dus een jaartje uitstellen om op ons gemakjes te schrijven aan een album waar we trots op zijn. Je kunt uiteindelijk maar één keer debuteren.”
“Het is de bedoeling dat die plaat nog iets rauwer wordt dan En/en. Er zal nog altijd ruimte zijn voor een akoestisch nummer, maar we willen vooral de energie die we op het podium hebben weerspiegelen. Dat is op de EP, uiteindelijk onze allereerste worp, nog niet helemaal goed gelukt. We hebben sindsdien veel gespeeld en zijn gegroeid. We weten nu beter wat we willen, kunnen beter zelf inschattingen maken.”