Vaak treedt ze niet op, het was zaak erbij te zijn. In het Cirque Royale hoorden tweeduizend gelukkigen Beth Gibbons nog eens zingen, en de hemel ging een beetje open.
Daar staat ze dan. Als ze van haar microfoon wegwandelt, verdwijnt ze in het halfduister voor toetsenist Jason Hazely. Je ziet haar bijna niet, maar ze is er. Zo ging het altijd. Beth Gibbons houdt niet van de spotlichten, hield zich er ook bij Portishead angstvallig buiten. En zo heeft ze ook geleefd, de afgelopen jaren. Op wat sporadische reünies van de legendarische triphopband na, leidde ze een teruggetrokken bestaan, ver van alle aandacht. Misschien is het dus niet gek dat ze elke keer weer bij het Talk Talk van Mark Hollis uitkomt. Met de even teruggetrokken en ondertussen overleden frontman heeft ze nooit samengewerkt, maar na Out Of Season (uit 2002) met bassist Paul Webb, werkte ze de songs van recente plaat Lives Outgrown af met Lee Harris, drummer van die eightiesband.
Tweeëntwintig jaar zit er tussen die platen, de songs op dat nieuwe album dateren uit de laatste tien daarvan. Ze draaien rond moederschap, menopauze, memento mori. Met de zestig in het vizier voelt de zangeres het verlies in vele vormen, goot ze haar gedachten in peinzende en delicate folksongs. Co-producer James Ford (Simian Mobile Disco, Arctic Monkeys, Pet Shop Boys, …) wist dat hij goud in handen had, en overlaadde de kar vooral niet.
Live is dat anders. Met een zevenkoppige, erg sterke band rond haar, speelt Gibbons in alle registers, zacht zowel als hard. De devotie als ze op blote voeten het podium opwandelt is groot, opener “Tell Me Who You Are Today” is een bedachtzame torch song. Lichtjes voorovergebogen naar haar microfoon croont ze “I could change the way I feel / I could make my body heal / Free from all I hear inside”. Ze had het spreekwoordelijke telefoonboek kunnen zingen, het had geen verschil gemaakt. Wat je hoort is die stem, die je uit duizenden herkent; immer klaaglijk, beetje hees, smekend en treurend.
In “Burden Of Life” is de percussie woelig, “Rewind” wordt ingezet door de twee drummers die met fluorescerende whirly tubes zwieren. Het is een zeldzaam uitgelaten momentje, voor een nummer dat ook wat potiger klinkt, en zelfs flirt met dissonantie. Het laat een wendbare band horen, die net zo goed langoureus kan spelen, met romantische strijkers die zo uit de Tindersticksschool komen. In een “Beyond The Sun”, dat veel steviger wordt gebracht dan zijn plaatversie, lijkt het alsof je een heel orkest en koor hoort. Pastoraal? Kan ook. Setsluiter “Whispering Love” krijgt blok- én dwarsfluit mee.
Twee nummers vist ze op uit dat “Out Of Season”, ze worden na nauwelijks enkele noten op enthousiast herkenningsapplaus onthaald. Ook meer dan twee decennia later blijkt “Mysteries” nog even bezwerend, “Tom The Model” krijgt een prachtige uitvoering mee met percussionist Howard Jacobs op basklarinet. In de bisronde kun je een speld horen vallen, wanneer de band Portisheads “Roads” inzet. Gibbons – ondertussen ook vijfentwintig jaar ouder – klinkt wat fragieler, zo hoog als ze hier moet invallen, maar dat deert niet: het is “Roads”, van Portishead, door de zangeres van Portishead. En het klinkt geweldig.
De finale is voor een krachtiger “Reaching Out”, drijvend op de opgepompte bas van Tom Herbert, met alweer Jacobs’ klarinet stuwend op de achtergrond. De lichten mogen aan, en weg is de tristesse. Olijk wuift ze ten afscheid, terwijl ze nog snel even de traditionele handjes aan de eerste rij afhandelt. Daar gaat ze, tot over twintig jaar, of zo, want een enigma doet waar ze zin in heeft.
En gelukkig maar.