Vroeg in The Bikeriders van Jeff Nichols (Midnight Special, Mud) zit een scène waarin het hoofdpersonage, gespeeld door Tom Hardy, kijkt naar The Wild One, de klassieke bikerfilm uit 1953 met de jonge Marlon Brando in de hoofdrol. Dat die titel als een soort fantoom doorheen dit op een interviewboek gebaseerde motorrijdersavontuur spookt, is met andere woorden een heel bewuste keuze. Dat is ook zo voor de nauwgezette reconstructie van het betreffende tijdperk, voor de voice-over aan het begin die herinnert aan Terrence Malicks Badlands en voor de keuze om te filmen op Kodak filmnegatief dat, meer dan digitaal, een zekere korrel en lichtinstelling garandeert die dichter aansluit bij wat de makers voor ogen hadden.
Nichols en zijn terugkerende fotografieleider Adam Stone zijn gelukkig voldoende begenadigde vakmensen om met die wel zeer zelfbewuste insteek ook weg te komen en niet te vervallen in louter pastiche. Let bijvoorbeeld op het treffend gebruik van ‘long shots’ die afstand nemen van de intensiteit van het drama en vooral op de manier waarop tijd, plaats en seizoen veranderen in de toon en kleur van de belichting. Het mooiste shot in de film heeft niks met motoren te maken en toont gewoon twee personages die in de kouder wordende oktoberzon van Illinois op een trap zitten, een moment dat perfect gecapteerd wordt door de subtiele schakering in het licht die inderdaad helemaal de juiste sfeer vat van een late oktober in de Midwest.
De plot is gebaseerd op een reeks interviews en foto’s van de cirkel omheen een motorclub uit Chicago, afgenomen en gemaakt door een student in de late jaren negentienzestig en later vertaald in een boek. Centraal daarin staat de charismatische leider Johnny, gespeeld door Tom Hardy die een soort eigen interpretatie brengt van Brando in The Wild One en zich voor de gelegenheid ook een dik Midwestern accent aanmeet. Zijn rechterhand is de
rebelse Benny (Austin Butler, sinds zijn rol in Elvis aan een indrukwekkend lijstje bezig) en het is ook doorheen een reeks gesprekken met zijn vrouw (Jodie Comer) dat we vooral de gebeurtenissen volgen. Die omvatten de genese van de motorclub, de vriendschappen die gesmeed of verbroken worden, de botsingen met de buitenwereld, maar ook de omgang met veranderingen of nieuwe leden. Nichols vergrijpt zich gelukkig niet aan goedkope nostalgie en is niet te beroerd om te laten zien dat achter praatjes over vrijheid en rebellie ook een wereld schuilgaat geregeerd door macht, ego, onverdraagzaamheid en mannelijke onzekerheid. Evenmin schuwt hij te tonen hoe die elementen altijd onvermijdelijk zullen leiden tot geweld.
The Bikeriders weet het nostalgische en het kritische redelijk goed in evenwicht te houden en hoewel niemand dit grootse cinema zal noemen, is het ontegensprekelijk op alle vlak degelijk genoeg om zonder al te veel problemen overeind te blijven.