Met ruim dertig novelles op haar naam, eentje per jaar sinds haar debuut in 1992, is Amélie Nothomb al lang een vaste waarde binnen zowel het Franstalige als Nederlandstalige gebied. De in Japan geboren dochter van diplomaat Patrick baron Nothomb trok op zeventienjarige leeftijd terug naar België om een studie Romaanse filologie te studeren. Haar schrijverscarrière startte ze aanvankelijk op om haar eenzaamheid te verdrijven en is intussen haar leven geworden.
Nothombs indrukwekkende output vertoont weinig variatie, wat meteen ook betekent dat haar lezerspubliek grotendeels ongewijzigd is gebleven, al kan een nieuwe lezer met gelijk welke roman instappen om een beeld te krijgen van de stijl en werkwijze van de auteur. Een enkele keer doorbreekt ze haar klassieke vertellingen met een meer autobiografisch werk, waarvan Met angst en beven haar eerste en bekendste is. De roman die haar ervaringen bij een Japans bedrijf verhaalt, mag naar alle waarschijnlijkheid met een korrel zout genomen worden, want sinds de start van haar carrière heeft Nothomb haar eigen mythe opgebouwd in interviews en op papier.
De laatste jaren lijkt ze evenwel meer open te zijn over haar eigen leven en durft ze in haar verhalen al meer persoonlijke ervaringen oprecht te vermelden. Het in 2021 verschenen (in 2022 in vertaling) Bloedlijn is een nauwelijks verholen biografie van haar vader met een focus op zijn jeugd en de Congocrisis in 1964 tijdens de Simbaopstand, waarbij hij als gijzelaar het risico liep geëxecuteerd te worden. Het werk verscheen een jaar na zijn overlijden in 2020. In 2022 verscheen Le livre des soeurs, voorlopig niet vertaald, gevolgd door Psychopompe dat conform de meeste van haar (latere) werken een jaar later ook in het Nederlands verschijnt onder de titel Pyschopompos. Het woord verwijst naar het Griekse psuchopompos, geleider van zielen, een rol die onder meer de Griekse god Hermes opnam.
In de novelle verklaart Nothomb dat ze zelf zo’n zielenbegeleider is geworden, al beschrijft ze vooral de reis daarheen en is hier veeleer sprake van een nieuwe autobiografie die in vogelvlucht haar leven overschouwt en vooral bij enkele relevante gebeurtenissen stilstaat in zowel haar eerste jaren als de voorbije (de periode vlak voor en na de dood van haar vader). Vogelvlucht is hier overigens meer dan passend, want van bij de start maakt Nothomb duidelijk hoezeer ze niet alleen door deze dieren gefascineerd raakte, maar er ook een wenste te worden. Die fascinatie en het verlangen een vogel te worden, vindt voornamelijk plaats tijdens haar jonge jaren in verschillende Aziatische landen waar haar vader als diplomaat gestationeerd is.
Wanneer ze als twaalfjarige in Bangladesh tijdens een zwempartij aangerand wordt, verandert haar persoonlijkheid nog ingrijpender. Het is in deze periode dat ze bij het leren van het Oudgrieks op het woord psuchopompos stoot en hoe de god Hermes die rol toegewezen kreeg. In een poging Orpheus dan wel Hermes te worden en het trauma een plaats te geven, ontwikkelt ze een anorexiastoornis die enkele jaren zal aanhouden, tot ze op een nacht in Laos voelt hoe de dood naderbij komt en paradoxaal genoeg de eerste genezing opstart. Dan volgt een tijdsprong naar de zeventienjarige Nothomb, die terugkeert naar België voor haar studie maar er niet kan aarden. Na het behalen van haar diploma keert ze om die reden terug naar haar geboorteland Japan, waar ze eindelijk zichzelf ondanks alles terugvindt.
Het is hier dat niet alleen de schrijver maar ook de psychopompos in haar tot leven komt, al zal een teleurstellende ervaring (beschreven in Met angst en beven) haar terugdrijven naar België, waar haar nieuwe leven start. In het laatste deel volgt dan ook een reflectie op die dubbele rol en vooral een terugblik op de romans Dorst (een alternatieve reflectie op Jezus Christus) en Bloedlijn (over haar vader). Het belang van beide werken en de band met haar vader (die kort na hun laatste ontmoeting zou overlijden), worden openhartig besproken en tonen een kwetsbaarheid die Nothomb niet eerder tentoonspreidde. En ook al blijft Psychopompos relatief oppervlakkig, anekdotisch en zelfs afstandelijk, toch zijn de onderliggende gevoelens hoorbaar.
Uiteraard staat het iedereen vrij om te geloven in een leven na de dood, geesten en de mogelijkheid van mensen om met overledenen een vorm van conversatie te hebben en als zielenbegeleider te fungeren. Maar de waarheid ervan is binnen de context van Psychopompos van geen belang. Voor Nothomb is het een realiteit (zo leest het althans) en ze geeft hierbij een openhartige inkijk in haar eigen denken en gevoelsleven, op een manier waar haar vaste lezersschare meer dan vertrouwd mee is. Maar ook wie om welke reden dan ook afgehaakt is op Nothomb of zich niet de moeite wil getroosten haar werk te doorploegen, zou de moeite moeten nemen dit werk een kans te geven: binnen haar omvangrijke oeuvre is dit een boek dat zich samen met een aantal andere van het peloton onderscheidt.
