Op Playa Negra, de tweede volbloed vriesvaklatin na Flore, gaat Gabriel Rios op meesterlijke wijze de viscerale toer op. Hoe anders kan je omgaan met verloren liefde, een verloren vader en het ontdekken van roots waarvan je ontheemd bent. Praten? Neen. Zingen? Nowp. Een dubbelgeknoopte blinde darm? That’s more like it.
Zeg ‘Caribisch strand’ en automatisch komen de beelden van sea, sex and sun voor ieders geestesoog. Maar wacht even. Plots schuiven dikke wolken voor die smoorhete zon. Zand kleurt zwart, de wind steekt op en de golven grijpen ons vervaarlijk naar de enkels. Het decor van de eeuwigdurende fiesta wordt een bloedlink roofdier dat het op ons gemunt heeft. Is dit echt of is het een droom? Welkom op Gabriel Rios’ Playa Negra.
De Gentse Puerto Ricaan behoort al tientallen jaren tot het kruin van de Belpop sinds zijn doorbraakplaat Ghostboy uit 2004. Het Belgische publiek lustte dat rockgeluid-met-latin-sausje wel, als een Cuba Libre op een hete zomerdag. Gesmaakt ja, maar helaas fout begrepen. En zo sloop de intieme indie steeds meer binnen in zijn werk. Een stijl die tot wasdom gekomen is op Flore, de vorige plaat met interpretaties van muziek uit zijn jeugd. Niet meer in het Engels maar in de moedertaal Spaans gezongen, dissecteert hij zijn muzikale roots en legt tegelijk de ziel helemaal bloot.
Logischerwijs ligt Playa negra dus erg in de lijn van zijn voorganger. Santana en Buena Vista Social Club zijn verder weg dan ooit, ze maken plaats voor Devendra Banhardt en Rodrigo Amarante. Samen met multi-instrumentalist en producer Ruben Samama bouwt Rios een kille kelder met brokstukken synth, bas en percussie met daarover zijn kindjesfalset verdubbeld met een slap delay. De nummers worden laag na laag afgestroopt en enkel het hoogst noodzakelijke blijft over, als een muzikale zombie. Het voelt aan alsof we het eigenlijke nummer niet horen maar enkel een dromerige afspriegeling hiervan. Plato’s grot, toegepast op klassieke salsa en bolero.
Zoals het een keurig afgewerkt geheel betaamt, krijgen we de dominante sfeer op het album al van bij opener “Interludio” te horen. De titel geeft het al weg: dit is geen nieuw begin, maar een doorstart waar Flore ophield. De zwaarte hangt als een loden deken over alle nummers, al leidt dit zeker niet tot een gebrek aan variatie. We krijgen speelse sixtiespop in “Pedacito de papel” en de naar Warhaus hintende radiosingle “Marcela”, oeroude Moorse flamenco in “(fig.1)”, ijspegelsalsa in “La bolsa” en zowaar zelfs een zeldzaam lichtvoetig walsje op “Se encelan”. Al blijft in elk nummer toch vooral dat post-apocaliyptische maanlandschap over. Die gedigitaliseerde stem in “Playa negra” of psychedelische gitaar van “Payaso”: kriebels.
Vanwaar toch die kilheid? Woont de man tegenwoordig niet in de paella capital Valencia? Dat wel, maar een liefde die niet mocht zijn gooide roet in die sudderende pan, zo suggereren de teksten. Die blijven evenwel cryptisch in de meeste nummers; de diepste gevoelens worden vermengd met een fantasiewereld waarin Don Quichote, Charlie Watts, Cubaanse mythologie en versmolten slangen hun opwachting maken. Iets explicieter wordt het verwoord in “El ultimo choque”, maar ook zonder goede kennis van het Spaans is het duidelijk hoe de man zich voelt met die sombere muzikale sfeer.
Playa Negra is een album dat je moet beleven eerder dan te beluisteren. Het is een oneindige leegte waarin de flarden muziek, prachtig als de laatste groene bloemen op de kale rotsen, als schitterende diamanten overblijven. Na het beluisteren blijven we murw achter: nostalgisch, verliefd, verward, doodmisselijk. Heerlijk toch, die Rios!
